Przedsiębiorczy Szczecin - Przedsiębiorczy Szczecin

Centrum Kultury Euroregionu Stara Rzeźnia

Tadeusza Apolinarego Wendy 14, 70-655 Szczecin

Album "Przedsiębiorczy Szczecin"

jest siódmym z cyklu albumów wydanych wspólnie przez Grupę CSL oraz Szczecińskie Towarzystwo Fotograficzne. Poprzednie albumy także dotyczyły naszego miasta i jako publikacje na wysokim poziomie fotograficznym, edytorskim oraz poligraficznym dobrze promowały Szczecin w Polsce i na świecie. Dodatkowym ich atutem było i jest nadal, to że są w trzech językach – wszystkie teksty w języku polskim są przetłumaczone na niemiecki i angielski.

Marek Hołowacz

Jola Raczyńska

Bodek Macal

Adrian Aleksiewicz

Agata Jankowska

Agnieszka Olejarz

Andrzej Krasnicki

Beata Flis

Bogumił Morzuch

Brygida Gębka

Daniel Gniewosz

Ewa Lidia

Joanna Knasińska

Joanna Przepiera

Krzysztof Słowik

Marek Miłoszewski

Monika Mazurek

Piotr Biel

Piotr Dul

Piotr Wagner

Piotr Wolski

Tomasz Stańkowski

Kasia Adamowicz

Bogusz Borkowski

Maciej Mrozik

Magdalena Seredyńska

Jarosław Kruk

Prezydent Miasta Szczecin

Szczecińskie Towarzystwo Fotograficzne po raz kolejny przygotowało publikację ukazującą piękno i wyjątkowość stolicy Pomorza Zachodniego. „Przedsiębiorczy Szczecin” w sposób oryginalny przedstawia gospodarcze i biznesowe oblicze miasta. Nie brakuje w nim zdjęć współczesnych przedsiębiorstw oraz niewielkich zakładów i lokali. Zaskakujące, a zarazem niezwykle interesujące są także fotografie poświęcone pamiątkom po wielkich przedwojennych fabrykantach.
Pod koniec XIX wieku nastąpił rozwój gospodarczy Szczecina. W 1851 r. swoją działalność rozpoczęła stocznia Vulcan-Werft funkcjonująca na Drzetowie. Nie sposób nie wspomnieć także o słynnym szczecińskim przedsiębiorcy, filantropie i wizjonerze Johannesie Quistorpie, właścicielu cegielni parowej, założycielu spółki budowlanej i inicjatorze powstania nowych dzielnic Szczecina: Westendu, Neu Westendu i Braunsfelde (obecne zachodnia część centrum, Łękno i Pogodno). Na tych terenach do dnia dzisiejszego stoją najpiękniejsze wille, m.in. okazała willa Lentza.

Historię przedsiębiorczości w przedwojennym Szczecinie tworzył również Bernhard Stoewer, właściciel kompleksu fabrycznego, gdzie powstawały maszyny do pisania i rowery. Jego synowie Emil i Bernhard junior stworzyli fabrykę samochodów przy dzisiejszej
alei Wojska Polskiego.
Współczesny Szczecin to przede wszystkim ważny ośrodek gospodarki morskiej, a także miejsce działalności firm z wielu różnorodnych branż m.in. z obszaru logistyki, budownictwa, nowoczesnych technologii czy IT.
W ostatnich latach poczyniono duże inwestycje
i właściwie od podstaw stworzono nowy segment gospodarki – nowoczesne usługi wsparcia biznesu BPO
i ICT, a także specjalne strefy ekonomiczne.
Dzięki swoim licznym atutom Szczecin jest dzisiaj widziany jako atrakcyjny cel turystyczny, dobre miejsce do zamieszkania, a także budowania biznesu. Jestem przekonany, że album, który trzymacie Państwo w rękach, przybliży wiele interesujących aspektów przedsiębiorczości w naszym mieście.
Przyjemnej lektury!
Piotr Krzystek
Prezydent Miasta Szczecin

Historia szczecińskiego przemysłu

Szczecin to przede wszystkim miasto portowe, którego gospodarka zależna jest w bardzo dużym stopniu od dostępu do rzeki Odry oraz Morza Bałtyckiego. Błyskawiczny rozwój przemysłu miasta to wiek XIX. Uwarunkowany był on wieloma czynnikami politycznymi i społecznymi, w tym między innymi zmianami w zabudowie miejskiej (likwidacja zabudowań fortecznych) czy rosnącą liczbą ludności. Nie bez znaczenia była też rozbudowa między innymi połączenia kolejowego i infrastruktury transportowej. Wiodącą gałęzią przemysłu w drugiej połowie wieku XIX i na początku XX był przemysł stoczniowy, na potrzeby którego stopniowo i konsekwentnie rozbudowywano poszczególne części miasta, jak na przykład dzielnice północne (Grabowo, Drzetowo). Tam właśnie, przy bliskim położeniu nad Odrą, rozwijał się przemysł ciężki i gospodarka stoczniowa, w tym między innymi takie zakłady, jak: pierwsza stocznia Vulcan, Stettiner Oderwerke czy odlewnia żelaza. W Podjuchach i Zdrojach działały z kolei cementownie, niemniej istotne dla rozwoju przemysłu w Szczecinie. Zapotrzebowanie na tanią siłę roboczą spowodowało, że miasto zaczęło tworzyć również dzielnice dla robotników. Poza przemysłem stoczniowym, z biegiem lat zaczął działać także przemysł metalowy, maszynowy czy chemiczny. Błyskawicznie rozwijały się tereny portu, systematycznie rozwijane i zabudowywane nowoczesną (jak na tamte czasy) infrastrukturą, które obejmowały Łasztownię, okolice Regalicy i Kępy Parnickiej. Upadek szczecińskiego przemysłu przyniosła II wojna światowa: zniszczenia w wyniku nalotów bombowych, a następnie grabież tego, co zostało przez wojska radzieckie doprowadziły do sytuacji wymagającej ponownej, długotrwałej i żmudnej odbudowy przemysłu. Niektóre zakłady, jak na przykład stocznię zaczęto odbudowywać jeszcze w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. Centralne zarządzanie gospodarką i opieka państwa, jak również otwarcie się na rynki zagraniczne zwłaszcza przemysłu morskiego przyniosły stopniowy rozkwit w ostatnich trzech dekadach XX wieku. Do najważniejszych zakładów okresu powojennego należała niewątpliwie Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego. Dziś w Szczecinie tworzy się miejsca dla nowych gałęzi gospodarki dzięki czemu miasto nieustannie się rozwija.

Infrastruktura przemysłowa

Do dziś najważniejszą gałęzią przemysłu w Szczecinie pozostaje gospodarska morska, przemysł stoczniowy czy usługi portowe. Według oficjalnych danych szczecińskie zakłady specjalizujące się w gospodarce morskiej stanowią 35,4% ogółu przedsiębiorstw z Pomorza Zachodniego. Do najważniejszych zadań przemysłu stoczniowego należą między innymi: produkcja statków oraz ich naprawy, przeładunek towarów czy transport wodny. Od 2000 roku swoją działalność rozpoczął Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście. Na infrastrukturę portu składają się obecnie m.in.: cztery elewatory, nowoczesne stanowiska wyładunkowo-załadunkowe zbóż na wagony kolejowe, rentgen paletowy do szybkiej i sprawnej kontroli ładunków. Realizacja planów inwestycyjnych pozwoliła na modernizację infrastruktury transportowej i nabrzeży. Do najważniejszych elementów infrastruktury stoczniowej należą też żurawie i pochylnie, nabrzeża, hale produkcyjne czy place prefabrykacyjne. Działalność portu funkcjonuje również dzięki łatwemu transportowi wodnemu i lądowemu. Coraz szybciej rozwija się też branża teleinformatyczna (ICT) – przykładem jest Technopark Pomerania. To ogromny i nowoczesny kompleks biurowy, w którym działa 60 firm. Miasto charakteryzuje rozwój nowoczesnej, konstruowanej pod nowe branże – nie tylko technologiczne – infrastruktury. Hale magazynowe czy parki przemysłowe powstają w specjalnie wyznaczonych strefach. Dobre położenie, szybki i łatwy transport zapewniają sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstw i zakładów pod względem logistyki i łatwego dostępu do rynków zbytu w kraju i zagranicą. Wciąż powstają nowe nieruchomości – w tym nowoczesne przestrzenie biurowe – tworzone z myślą o rozwoju nowoczesnych firm i przedsiębiorstw, między innymi: kompleksy Piastów Office Centre, Lastadia Office czy Hanza Tower. Rozwojowi przemysłu i nowych przedsiębiorstw sprzyja również otwarta polityka miasta, zachęcająca do inwestowania w jego granicach administracyjnych. Szczecin zachęca zarówno dobrym położeniem blisko Niemiec, jak również nieustannym rozwojem turystyki, gospodarki, komunikacji czy urbanizacji, stając się stopniowo nowoczesnym europejskim ośrodkiem.

Rzemieślnicy i drobny przemysł

Wśród zakładów rzemieślniczych Szczecina znajdują się zarówno te starsze – powstałe krótko po wojnie, jak i nowe. Wszystkie mimo trudności, zmiennych koniunktur, a zwłaszcza przewagi dużych firm próbują utrzymać się na lokalnym rynku, wpisując się w gospodarczą mapę miasta. Najstarsze zakłady, takie jak działający od 1945 r. sklep z lampami czy salon kapeluszy przy ul. Bohaterów Getta są dziś również miejscami nostalgicznych wspomnień i historycznymi ciekawostkami.
W samym Śródmieściu działają jeszcze m.in.: pracownia złotnicza Ireneusza Markuna, zakład kuśnierski Mirosława Diaczenko, salony fryzjerskie, zakład fotograficzny Minifot, pracownia modniarska, zakłady krawieckie czy stolarskie. Wśród zakładów o krótszym stażu znalazły się: pracownia gitar klasycznych Ireneusza Skoczka czy manufaktura skórzana Kaphorn przy ulicy Rayskiego. Dużą popularnością cieszą się lokalne bazary i małe rynki, na przykład na Pogodnie czy na tzw. „Manhattanie” (ul. Kołłątaja). Ponadto, szczeciński drobny przemysł tworzą również takie branże jak: odzieżowa, kosmetyczna, spożywcza, nowoczesne salony urody, jubilerzy.
Od 1945 r. w Szczecinie działa też Izba Rzemieślnicza Małej i Średniej Przedsiębiorczości, zrzeszająca cechy (m.in.: Cech Rzemiosł Spożywczych, Cech rzemiosł Metalowych i Elektrycznych, Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców, Cech Rzemiosł Różnych), spółdzielnie (m.in. Spółdzielnia Przedsiębiorców Budowlanych BUDOWA)
i indywidualnych przedsiębiorców. Lokalna społeczność stara się wspierać drobnych rzemieślników. Co więcej, realizowane są również inicjatywy mające na celu zwrócenie uwagi na wciąż istniejące zakłady rzemieślnicze, takie jak na przykład Mapa Szczecińskich Rzemieślników czy wydarzenia o profilu kulturalno-rozrywkowym,
w ramach których szczecińscy rzemieślnicy mogą zaprezentować swoje produkty i usługi – jak na przykład coroczny Rajski Dzień na Rayskiego.

Przemysł współczeny

Poza wciąż rozwijającym się przemysłem morskim,
w Szczecinie rozwijają się także inne gałęzie przemysłu, również te najbardziej innowacyjne. Należą do nich niewątpliwie branże związane z najnowszymi technologiami i systemami informatycznymi (IT). Ważne miejsce na gospodarczej mapie miasta zajmuje również handel.
W centrum miasta znajdują się dwa duże centra handlowe CH Galaxy oraz CH Kaskada. Galerie handlowe działają również poza Śródmieściem, na przykład CH Ster na Gumieńcach czy Galeria Turzyn. W 2021 roku zbudowano i otwarto długo wyczekiwany sklep IKEA. Bogaty kompleks handlowo-usługowy znajduje się przy ulicy Mieszka I, gdzie funkcjonują również markety z branży budowlanej. W branży spożywczej dominuje produkcja legendarnego paprykarza czy PPC „Gryf” produkujący produkty cukiernicze . Istotna jest również działalność spółdzielni „Społem”. W przemyśle browarniczym dominuje browar „Bosman”, od niedawna produkowana jest ponownie również szczecińska wódka – Starka. Doskonale rozwija się logistyka – z każdym rokiem firmy wynajmują coraz więcej powierzchni magazynowych (według danych w roku 2020 było to prawie 50 tys. m2). Inwestycjom sprzyja geograficzne położenie miasta i dostęp do północnej czy zachodniej części kontynentu. Niezwykle obiecującą jest branża biotechnologiczna, wymagająca specjalistycznej wiedzy z zakresu nauk ścisłych.
W Szczecinie funkcjonują również specjalne Strefy Ekonomiczne UE: Podstrefa Szczecin Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec oraz Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Warto dodać, że miasto oferuje firmom i pracodawcom wysoko wykwalifikowaną kadrę pracowników we wszystkich wymienionych branżach. Uczelnie takie jak: Uniwersytet Szczeciński, Akademia Morska, Pomorski Uniwersytet Medyczny czy Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny – ale również szereg uczelni niepublicznych - dostarczają każdego roku świetnie wykształconych absolwentów, których kompetencje dotyczą również współpracy międzynarodowej, a tym samym znajomości najnowszych kierunków i trendów w rozwoju poszczególnych dziedzin.